شراره صالحی

زندگی‌نامه پروفسور شراره صالحی

شراره صالحی زاده­‌ی دهم بهمن ۱۳۴۳ تهران، نقاش، شاعر و نویسنده­‌ی ایرانی مقیم پاریس، متخصص تاریخ هنر، نسخه‌شناس، کیوریتور و مدرس دانشگاه است. او در کودکی به مدرسه­‌ی ژاندارک تهران رفت و در سال‌های نوجوانی، دیپلم فرانسه­‌ی خود را از آلیانس فرانسز^۱ پاریس گرفت. پس از آن در ایران در دانشگاه فارابی، دانشگاه هنر و دانشکده­‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران، در رشته­‌های جهت‌­یابی هنر، گرافیک و پژوهش هنر در مقاطع لیسانس و فوق لیسانس تحصیل کرد. شراره صالحی به­‌خاطر فعالیت­‌های فرهنگی-هنری روزافزونی که داشت، موفق به اخذ اقامت هنری در شهرک بین‌­المللی هنرها در پاریس^۲(۲۰۰۱) و دریافت بورس مدیریت فرهنگی بنیاد ایفا^۳ در اشتوتگارت (۲۰۰۲) شد و پس از آن نیز مطالعات هنری خود را با دریافت بورسی از مرکز فرهنگی بین­‌المللی حمامات^۴ تونس ( ۲۰۰۴) وسعت بخشید. شراره صالحی با مدیریت هنری فرهنگسرای بهمن در «پروژه‌­ی تبدیل کشتارگاه به فرهنگسرای بهمن»، فعالیت فرهنگی جریان‌سازی را در شهرداری تهران آغاز کرد که تا هشت سال ادامه یافت ( ۱۳۶۹-۱۳۷۶) طرح ایجاد موزه­‌های متعدد، طراحی و برنامه‌­ریزی نخستین نگارخانه­‌ی پژوهشی شهر تهران و طراحی و ساخت و برنامه‌ریزی ۲۵ نگارخانه در مناطق مختلف شهر تهران با تغییر کاربری فضاها، برخی از آثار فعالیت­‌های فرهنگی او در شهرداری تهران به‌شمار می­‌رود.

پس از آن حدود یک دهه در موزه‌­ی هنرهای معاصر تهران مشغول به­‌کار بود و بخش همکاری­‌های فرهنگی بین­‌المللی را در این موزه ایجاد کرد (۱۳۷۷-۱۳۸۶). شراره صالحی نخستین نمایشگاه‌­های هنرمندان مطرح اروپایی مثل گرهارد ریشتر، هرمن گلوکنر و هاینس ماک را در موزه­‌ی هنرهای معاصر تهران بر پا کرد. برگزاری اولین کنفرانس بین‌المللی شاهکارهای هنر نقاشی ایرانی با حضور ۲۳ محقق برجسته‌­ی هنر ایران از کشورهای گوناگون و برگزاری اولین بینال هنرمندان معاصر جهان عرب، از دیگر پروژه‌­های شاخص او به‌­شمار می‌­رود. شراره صالحی هم­‌چنین به مدت ده سال دروس «تاریخ هنر جهان»، «تاریخ تخصصی نقاشی»، «تاریخ هنر و معماری اسلامی» و «تاریخ تخصصی نقاشی ایرانی» را در دانشگاه هنر و دانشگاه سوره در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد تدریس می­‌کرد (۱۳۷۶-۱۳۸۶). در طول این مدت او به‌­طور پیاپی کنفرانس­‌های متعددی دربارهی «هنر نقاشی ایرانی و مکاتب آن»، «معرفی نسخه­‌های شاخص مصور»، «هنر معاصر ایران» و «زنان هنرمند ایرانی» در دانشگاه­‌ها و موزه­‌های اروپایی برگزار کرد.
ازسال۱۳۸۶ تا ۱۳۸۹ شراره صالحی پروژه­‌های متعددی را در ابوظبی مدیریت کرد که زمینه را برای گشایش موزه­‌ی لوور ابوظبی فراهم می­‌کرد. این پروژه‌­های هنری آکادمیک در بنیاد هنر و میراث ابوظبی^۵ و بنیاد موسیقی و هنر ابوظبی^۶ به انجام رسید. به برخی از این پروژه‌ها در این‌جا می‌­توان اشاره کرد: ورکشاپ اصفهان، آرت اسکیپ پیکاسو، هنر مجسمه در ساحل، آخر هفته­‌های سینمای ایران، جشنواره موسیقی عرب و پنجره­‌ای به جهان امپرسیونیست­‌ها. شراره صالحی هم­‌چنین در سال ۲۰۱۰، مدیر بخش هنرهای تجسمی هفتمین جشنواره­ی هنر ابوظبی شد.
عشق روزافزون به­‌یادگیری، موجب شد که شراره صالحی دوباره به تحصیل مشغول شود. او تحصیلات شرق‌شناسی خود را در فرانسه در رشته‌­ی مطالعات جهان عرب با گرایش هنر اندلس در دانشگاه سوربن نوول ( پاریس ۳)^۷ ادامه داد (۲۰۱۰-۲۰۱۱) و پس از آن دکترای خود را در رشته‌­ی شرق­‌شناسی در حوزه­‌ی هنر هند و ایرانی و مغول از دانشگاه استراسبورگ^۸ با درجه­‌ی ممتاز دریافت نمود. (۲۰۱۱-۲۰۱۵) سپس تحصیلاتش را در مرکز مطالعات عالی سوربن^۹ در مقطع پست دکترا دنبال کرد و به مدت چهار سال روی تصاویر نسخ خطی قصص الانبیاهای گوناگون در کتاب­خانه­‌ی ملی فرانسه^۱۰ مشغول کار بود (۲۰۱۵-۲۰۱۹). شراره صالحی در طی این مدت با مرکز شرق‌ش­ناسان پاریس^۱۱، مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه^۱۲ و دانشگاه پاریس یک پانتیون-سوربن^۱۳ همکاری علمی و هنری داشت و هم­زمان مطالعات پسادکترای خود را در انستیتوی ملی تاریخ هنر^۱۴ نیز ادامه می‌­داد. نظر به تحصیلات و فعالیت­‌های علمی سالیان دراز، تالیف بیش از هفتاد مقاله و چهار کتاب و ترجمه­‌ی کتاب‌­ها و مقالات متعدد، در سال ۲۰۱۷ از وزارت علوم فرانسه، مجوز تدریس در دانشگاه­‌های فرانسه را با رتبه­‌ی استاد کنفرانس­‌ها دریافت نمود. او در حال حاضر به‌­عنوان پروفسور میهمان با دانشکده‌­ی هنر و فرهنگ^۱۵ پاریس همکاری دارد.
تالیفات شراره صالحی متمرکز بر تأثیرات هنر ایران بر هنر سایر کشورهاست. او که پس از پانزده سال مطالعه و بررسی مکاتب گوناگون نقاشی ایرانی، به تاثیرات گسترده­‌ی هنر ایران در جهان واقف بود، در ادامه­‌ی مطالعاتش در حوزه­‌ی نقاشی ایرانی-عثمانی به تأثیرات نقاشی ایرانی در هند پرداخت. حاصل این تحقیقات دامنه‌­دار در کتابی تحت عنوان نقاشی ایرانی در هند ( قرن پانزدهم تا هفدهم)، رویکردهای زیبایی‌شناسانه و صوفیانه^۱۶ در سال ۲۰۲۲ توسط انتشارات لارمتن^۱۷ پاریس منتشر شد. قابل توجه است که این کتاب با مقدمه­‌های دو دانشمند بزرگ فرانسوی فرانسیس ریشار^۱۸ و پی‌ یر لوری ^۱۹ معرفی شده است. دو کتاب دیگر از شراره صالحی نیز توسط انتشارات لارمتن با عنوان­‌های هرات، بخارا، مشهد؛ گهواره‌های فرهنگ ایران و بزرگان خوشنویسی ایرانی در دست چاپ است. شراره صالحی در طول ۱۷ سال مهاجرت از ایران، همواره در راه معرفی و اعتلای فرهنگ ایرانی تلاش خستگی ناپذیری داشته و عشق به وطن موجب شده که در تمامی این سالیان ارتباط خود را به‌­عنوان مدرس و مشاور علمی با دانشگاه‌­ها و موزه­‌های ایران حفظ نماید. شراره صالحی، عضو انجمن نسخ خطی اسلامی لندن (TIMA) عضو انجمن فرهنگ و تاریخ تیموریان، پاریس (ACHT) و عضو موسسه­‌ی توسعه­‌ی هنرهای تجسمی ایران است.

زندگی نامه‌ی هنری

شراره صالحی در نوجوانی فعالیت حرفه‌­ای هنری خود را با بازیگری تئاتر زیر نظر محمد علی کشاورز و جعفر والی شروع کرد. از دو سالگی نقاشی می­‌کرد و در سیزده سالگی سرودن شعر را نیز آغاز کرد و همیشه در فعالیت‌های فرهنگی مدرسه شرکت موثری داشت. نوزده ساله بود که همکاری با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را در بخش­‌های تصویرسازی و ترجمه آغاز کرد. ترجمه‌­ی کتاب چه می‌بینیم؟ چه هست؟ از ایتالیایی به فارسی که در سال ۱۳۶۸ برای او جایزه­‌ی بهترین ترجمه‌­ی کتاب کودک را به ارمغان آورد، حاصل این دوره‌­ی همکاری است. این کتاب از پر تیراژترین کتاب‌­های کانون پرورش فکری بوده و تا به امروز هر ساله تجدید چاپ می­‌شود.
کتاب­‌های ویکتور هوگو^۲۰، پنج حکایت از گی دو مو پسان^۲۱ و مارسل مارسو یا ماجرای سکوت^۲۲ از دیگر آثار ترجمه­‌ی شراره صالحی در همین دوران است و البته ترجمه­‌ی مقالات متعدد هنری در زمینه‌­های طراحی گرافیک و تصویرسازی را باید به این آثار افزود. دلبستگی دیرین شراره صالحی به هنرهای نمایشی، موجب شد که در دهه‌­ی شصت مجدداً به صحنه­‌ی تئاتر بازگردد و این‌بار در دو نمایش کودکان ایفای نقش نماید. پس از آن، او طراحی صحنه­‌ی نمایش‌­های فاخر سی مرغ، سیمرغ و هملت به کارگردانی دکتر قطب‌الدین صادقی را در سال­‌های ۱۳۶۸ و ۱۳۷۰ به عهده گرفت. طراحی صحنه­‌های این دو نمایش، با تفاوت‌­های اجرایی بسیار، که هر دو در سالن اصلی تئاتر شهر اجرا شدند، با نوآوری­شان، نقدهای مثبت متعددی را در زمان خود دریافت کردند.

شراره صالحی هنرمندی پرکار است. او تا به حال ۲۶ نمایشگاه انفرادی از آثار نقاشی خود در تهران، پاریس، کارتاژ، دوبی، ابوظبی و نوشاتل برگزار کرده و در ۶۳ نمایشگاه گروهی در ایران، چین، تونس، فرانسه، قبرس، ارمنستان، ونزوئلا، سوریه، هلند، ایتالیا، کرواسی، امارات متحده عربی، آلمان و اِمریکا شرکت کرده است.
شراره صالحی شاعری دو زبانه است و علاوه بر فارسی، به فرانسه نیز شعر می­‌گوید. اشعار فرانسوی او تاکنون بارها در مجلات ادبی بلژیک و فرانسه منتشر شده است. اشعار فارسی شراره صالحی سال­‌های متمادی در مجله­ی بخارا منتشر می‌­شد و مجموعه‌­ای نیز از اشعارش به انتخاب علی دهباشی تحت عنوان بر بام آسمان توسط انتشارات شهاب ثاقب در سال ۱۳۸۳ در تهران چاپ شده است.

آثار نقاشی شراره صالحی در موزه‌ها و مجموعه‌ها

• موزه بریتانیا، لندن.
• موزه هنرهای معاصر تهران.
• شهرداری پاریس (منطقه ۴).
• وزارت فرهنگ تونس.
• بنیاد هنرهای تجسمی، تهران.
• بنیاد فرهنگ و میراث ابوظبی (ADACH).
• بنیاد موسیقی و هنر ابوظبی (ADMAF).
• موزه امام علی، تهران.
• موزه هنرهای معاصر، آبادان.
• شهرداری تهران.
• بنیاد ایران‌شناسی، تهران.
• مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، تهران.
• بنیاد میراث ایرانی، دانشگاه کلمبیا، ایالات متحده اِمریکا.
• سایر مجموعه­‌های خصوصی در ایران، فرانسه، امارات متحده عربی، اسپانیا، آلمان، سوئیس و اِمریکا.

جوایز

• دیپلم افتخار جایزه‌­ی اول طراحی و تصویرسازی، سن سیرآرت، فرانسه، ۲۰۲۴.
• مقاله‌ی برگزیده‌ی ششمین همایش هنرهای تجسمی، موزه هنرهای معاصر تهران، ۲۰۰۴.
• دیپلم افتخار و لوح تقدیر جایزه‌­ی اول نقاشی، نمایشگاه بین‌المللی هنر چین، پکن، ۱۹۹۷.
• مقاله­‌ی برگزیده­‌ی دومین همایش هنرهای تجسمی، موزه هنرهای معاصر تهران، ۱۹۹۶.
• پوستر برگزیده برای مطبوعات بین المللی زوریخ “گرافیس”، ۱۹۹۲.
• پوستر برگزیده برای مطبوعات بین المللی زوریخ “گرافیس”، ۱۹۹۱.
• دیپلم افتخار بهترین ترجمه­‌ی کتاب کودک برای کتاب چه می بینیم، چه هست؟، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، ۱۹۸۹
_______________________________________________

پی‌نوشت:

۱. Alliance Française
۲. Cité International des Arts
۳. Institut für Auslandsbeziehungen(ifa)
۴. Centre Culturel International de Hammamet (CCIH)
۵. Abu Dhabi Authority for Culture &Heritage (ADACH)
۶. Abu Dhabi Music and Art Foundation (ADMAF)
۷. Université Sorbonne Nouvelle (Paris 3)
۸. Université de Strasbourg
۹. École Pratique des Hautes Études (EPHE)
۱۰. Bibliotheque nationale de France (BnF)
۱۱. Centre des orientalistes de Paris
۱۲. Centre national de la Recherche Scientifique (CNRS)
۱۳. Université Paris 1 Panthéon-Sorbonne
۱۴. Institut national d’histoire de l’art (INHA)
۱۵. École d’Art et Culture (EAC)
۱۶. La Peinture Persane en Inde (XVème-XVIIème siècles) ; Lectures esthétique et mystiques
۱۷. L’Harmattan
۱۸. Francis Richard
۱۹. Pierre Lory
۲۰. Victor Hugo
۲۱. Cinq Contes de Guy de Maupassant
۲۲. Marcel Marceau ou Aventure de Silence
_______________________________________________
نظر شما در مورد این مطلب چیست؟
ما از بازخورد شما بسیار سپاسگزاریم و مشتاقانه منتظر شنیدن نظرات ارزشمند شما هستیم!

به جامعه ما بپیوندید!
با ما در شبکه های اجتماعی ارتباط برقرار کنید، به اشتراک بگذارید و رشد کنید!

چرا ما را دنبال کنید؟
محتوای اختصاصی: بینش‌ها و نکات منحصربه‌فرد.
بحث‌های تعاملی: نظر شما برای ما مهم است
مقالات بروز و بیتارشته‌لی: ترجمه مقالات بیتلرشته‌لی در حوزه‌های هنر، معماری و شهرسازی، دیزاین، مد و طراحی لباس، طراحی صنعتی (اتومبیل، مبلمان، متورسیکلت و…)

 ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید!
فرصت را از دست ندهید – برای ارتباط با ما روی لینک‌های زیر کلیک کنید!
از صفحه اینستاگرام AADmagazine و AADzign دیدن کنید.
به کانال تلگرام AADmagazine بپیوندید.
از صفحه پینترست AADzign دیدن کنید
_______________________________________________